Foça Tarihini Anlatan Kitaplarını Üçledi

İzmir’in Foça İlçesi’nde yaşamını sürdüren emekli öğretmen, yerel tarih araştırmacısı, yazar Cevat Yıldırım bölge tarihi ile ilgili altıncı, Foça ile ilgili üçüncü kitabını yayınladı. Kitapta İlçenin binlerce yıllık tarihinde iz bırakmış 22 kişinin hayat öyküleri yer alıyor. Foça'dan çıkıp Fransa'nın Marsilya kentini kuran Amiral Protis, yazar Tarık Dursun K. ve sürgün yıllarında Foça’da yaşayan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nin kurucusu Rauf Raif Denktaş kitapta yer alan kişilerden bazıları.

Kitabın ilk bölümünde Foça’da efsaneleşen Karataş’ın dünyanın ve ülkemizin değişik bölgelerinde öykü ve inançlara kaynak olan, gökten düşen meteorit “Göktaşı”’lere dayandığı, bu meteoritlerden “Kutsal Karataş” inancının doğduğu anlatılıyor. Bu inancın zamanla yapılan kadın heykelleriyle Anadolu’da “Ana Tanrıça” ya dönüştüğü, Frigya’da Kybele, Sümerlerde İnanna, Mısırlılar’da İsis, Akadlarda İştar, Fenikelilerde Astarde, Hititlerde Kubaba adlarıyla karşımıza çıktığına yer veriliyor. Evliya Çelebi’nin Foça anlatımına da yer verilen kitabın diğer bölümlerinde Amiral Protis, Amiral Dionysius, (ilk Türk Amirali olarak kabul edilen) Çaka Bey, Sadrazam Foçalı Ahmet Paşa, Topçu Yüzbaşı İbrahim Ağa, Müstecabizade İsmet Bey, Foçalı Hacı Veli Efendi, (Oğlu)Veli Bayraktar, Hüseyin Sırrı Bey, Ahmet Hamdi Yirmibeşoğlu, Ferit Oğuz Bayır, Selçuk Dirim, Mehmet Reha Midilli, Tarık Dursun K. , Volkan Sucukçu, Ekrem Akurgal, Ömer Özyiğit, Hamit Sadi Bener,  Rauf Raif Denktaş, Ali Semerci, Veli Semerci, Sevim ve Mustafa Semerci’nin öykülerine yer veriliyor. Kitap arkeolojik kazılar sonunda Foça’da meydana çıkarılan önemli buluntuların anlatıldığı bölümle sonlanıyor.

MARSİLYA BELEDİYE BAŞKANINDAN “SİZ BİZİM KURUCU ATAMIZSINIZ”

Cevat Yıldırım; Foça Belediyesi’nin desteğiyle basılan “Foça’da Karataş’ın Gerçek Sahipleri”  kitabını yazılı ve görsel kaynaklar ile adı geçenlerin halen yaşayan yakınlarının anlatımlarından derleyerek yazdığını söyledi. Aslında Karataş’ın sahibinin burada tüm yaşayanlar olduğuna vurgu yapan Yıldırım, kitapta anlatılanların ilçe, yöre, ülke yada dünya tarihine iz bırakmış kişiler olduğuna da dikkat çekti. Cevat Yıldırım; “Bu kitap Foça için yazdığım üçüncü, emekli olduktan sonra yazdığın altıncı kitap. Foça'nın birinci kitabını (Foça, Su, Deniz Gediz) İstanbul’daki arşivlerden aldığım 75 belgeye ve bir takım kitap ve makalelere dayanarak yazmıştım.  İkinci kitabı ise Aydın Salnameleri’nden “Salname ve Yıllıklarda Foça “ adıyla yazdım.  Aydın Salnamelerinin Foça kısmını günümüz diline aktarırken karşıma birçok isim çıktı. Bunları araştırırken başka konulara da girdim. Bu kitap Foça'daki insanları araştırmakla başladı. İyon döneminde iki önemli Amiral var Foça’da.  Protis ve Dionysius. Biri Marsilya'yı kuran, diğeri Perslere karşı tüm donanmaya kumanda eden . Marsilya günümüzdede çok önemli bir kültür ve ticaret merkezi. Kurucusu M.Ö. 7. YY’da Foçalı Amiral Protis. 1899’da Marsilya Belediye Başkanı Osmanlı yönetimindeki Foça’nın Belediye Başkanı’na mektup yazar. “Siz bizim kurucu Ata’mızsınız.  Gelin burada Marsilya’nın kuruluşunu beraber kutlayalım” . Padişah Abdülhamit izin vermiyor, ama burada yaşayan Rumlardan gidenler oluyor. “

RAUF DENKTAŞ VE KAHRAMANLAR

“Bu kitapta Foça’ya hizmet edenlerden bulabildiklerimi yazdım. Belki ileride başkalarıda katılacak. Kitabımız Protis ile başlıyor.  KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’la bitirecektim, ama onun oturduğu evin sahipleri de Yunan savaşına katılmış kahramanlardan olduğu için onlarıda kattım. “

FOÇA SEVGİSİ KARATAŞ SEVGİSİDİR

“Foça’da eskiden beri  bir Karataş Efsanesi var. Benim araştırmalarıma göre Karataş Ana Tanrıça Kybele’nin simgesi. Bazı yerlerde heykeli yapılmış, bazı yerlerde tapınma yerine bir taş konmuş. Karataş.  Yere konulmuş üstüne basılan bir taş zannediliyor ama değil. tapınmak için olan bir taş. Foçalılarda insani bir sevgi vardır. Hoşgörü vardır. Bu da Karataş’tan geliyor diye belirttim. Yani Foça sevgisi bir Karataş sevgisidir. Foça'yı sevenler Karataş’ın sahibi olurlar.” Dedi.

Cevat Yıldırm kitabının basıma hazırlanmasına katkı veren grafiker Güven Toros ile basımını sağlayan Foça Belediye Başkanı Fatih Gürbüz ve belediye ilgililerine teşekkürlerini sunduğunu sözlerine ekledi. Cevat Yıldırım’ın yeni kitabı için yakında bir imza günü düzenleneceği ve halka kitap dağıtımının da yapılması konusunda bir çalışma olduğu, kitabın Foça’da Günce Kırtasiye’den temin edilebileceği öğrenildi. (Seyfi Gül)