Tür­ki­ye’nin en kap­sam­lı dep­rem araş­tır­ma­la­rı ve risk azalt­ma pro­je­le­ri­ni baş­la­tan İzmir Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si, fay­la­rın in­ce­len­di­ği dep­rem­sel­lik ve yapı en­van­te­ri ça­lış­ma­la­rıy­la be­ra­ber zemin araş­tır­ma­sı­nı da sür­dü­rü­yor. Baş­kan Tunç Soyer, Bor­no­va Ovası ve çev­re­si­nin zemin özel­lik­le­ri­ni be­lir­le­mek için yü­rü­tü­len son­daj ça­lış­ma­la­rı­nı ye­rin­de in­ce­le­di. Soyer, “Ça­lış­ma­lar, bu şeh­rin ge­lecek ya­pı­lan­ma­sı­nın yanı sıra Tür­ki­ye’ye ışık tu­ta­cak so­nuç­lar or­ta­ya çı­ka­ra­cak” dedi.

İzmir Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si’nin ken­tin olası afet­ler­den en az ha­sar­la et­ki­len­me­si ve gü­ven­li ya­pı­laş­ma­ya uygun alan­la­rın be­lir­len­me­si için baş­lat­tı­ğı dep­rem araş­tır­ma­la­rı ve risk azalt­ma pro­je­le­ri sü­rü­yor. Ka­ra­da ve de­niz­de fay­la­rın in­ce­len­di­ği dep­rem­sel­lik araş­tır­ma­sı ve yapı en­van­te­ri ça­lış­ma­sı sü­rer­ken, Bor­no­va’dan baş­la­tı­lan zemin araş­tır­ma­sı da hızla devam edi­yor.
İzmir Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye Baş­ka­nı Tunç Soyer, zemin ya­pı­sı ile zemin dav­ra­nış özel­lik­le­ri­nin mo­del­len­me­si için yü­rü­tü­len ça­lış­ma­la­rı ye­rin­de in­ce­le­di. Bor­no­va Kazım Dirik Ma­hal­le­si’nde yü­rü­tü­len son­daj ça­lış­ma­la­rıy­la il­gi­li bilgi alan Baş­kan Soyer, “Bor­no­va Ovası ve çev­re­si­nin zemin özel­lik­le­ri­ni be­lir­le­mek için sür­dü­rü­len ça­lış­ma­lar he­ye­can ve­ri­ci. Tüm bu ça­lış­ma­la­rın so­nun­da Tür­ki­ye’ye örnek bir uy­gu­la­ma, bir model çı­ka­cak. Bu­ra­da yak­la­şık 300 met­re­ye inen bir son­daj ya­pı­lı­yor. Bu son­daj­lar sı­vı­laş­ma­nın, dep­re­min nasıl et­ki­ler ya­rat­tı­ğı­nı ve bölge açı­sın­dan nasıl so­nuç­lar oluş­tu­ra­ca­ğı­nı an­la­ma­mı­zı sağ­la­ya­cak. Böy­le­ce şehir plan­la­ma­sı için çok de­ğer­li bil­gi­le­re eriş­miş ola­ca­ğız. Ve nasıl bir ya­pı­laş­ma ile kent inşa edi­le­bi­lir, ne­re­ler­de ya­pı­laş­ma­ya devam edi­le­bi­lir, ne­re­ler­den ka­çın­mak lazım, bun­lar bi­lim­sel ve­ri­le­re da­ya­lı ola­rak be­lir­le­necek” dedi.

“Bize de gurur duy­mak ka­lı­yor”
Pro­je­de yer ala­rak emek ve­ren­le­re te­şek­kür eden Baş­kan Soyer, “Şu anda yüzde 70’i ta­mam­la­nan pro­je­yi ba­şa­rı ile so­nuç­lan­dı­ra­ca­ğı­mı­za ina­nı­yo­rum. Böy­le­ce sa­de­ce bizim için değil Tür­ki­ye için son de­re­ce kıy­met­li bir ça­lış­ma­yı ta­mam­la­mış ola­ca­ğız. Bu şeh­rin ge­lecek ya­pı­lan­ma­sı­na ve Tür­ki­ye’ye ışık tu­ta­cak so­nuç­lar or­ta­ya çı­ka­cak. Bize de gurur duy­mak ka­lı­yor” diye ko­nuş­tu.

“Tür­ki­ye’de ya­pı­lan ilk ça­lış­ma”
ODTÜ Je­olo­ji Mü­hen­dis­li­ği Bö­lü­mü Öğ­re­tim Üyesi Prof. Dr. Tamer Topal da çok önem­li ve büyük bir ça­lış­ma diye ni­te­len­dir­di­ği proje için Baş­kan Tunç Soyer’e te­şek­kür etti. Ça­lış­ma­nın ma­li­yet­li ol­du­ğu­na dik­kat çeken Tamer Topal, “Proje kap­sa­mın­da yüz­ler­ce, bin­ler­ce örnek alı­nı­yor. Bun­lar de­ne­ye tabi tu­tu­lu­yor. Ku­yu­la­rın içe­ri­sin­de de deney ya­pı­lı­yor. Çıkan ör­nek­ler de­tay­lı ola­rak ta­nım­la­nı­yor. Bor­no­va ba­se­ni­ni çok de­tay­lı ça­lı­şı­yo­ruz. Bir dep­rem ol­du­ğun­da bu ba­se­nin fark­lı ke­sim­le­ri nasıl dav­ra­nır, bunu de­tay­lı şe­kil­de in­ce­li­yo­ruz. Bu, Tür­ki­ye’de ya­pı­lan ilk ça­lış­ma ola­cak” dedi.

“İzmir bir çok doğal afete di­renç­li hale ge­lecek”
Proje ko­or­di­na­tö­rü ODTÜ Je­olo­ji Mü­hen­dis­li­ği Bölüm Baş­ka­nı Prof. Dr. Erdin Boz­kurt ise “Pro­je­nin içe­ri­sin­de 10 tane iş pa­ke­ti var. Dep­re­mi her yönü ile ele alan, örnek teş­kil eden bir proje. Bor­no­va ça­na­ğı ola­rak bi­li­nen bu alan­da ze­mi­nin bir dep­rem es­na­sın­da nasıl dav­ra­na­ca­ğı çok önem­li. 6 Şubat dep­re­min­de ya­şa­nan ör­nek­ler­den de yola çık­tı­ğı­mız­da ze­mi­nin özel­lik­le­ri­nin ve onun üze­rin­de­ki yapı sto­ku­nun ne kadar önem­li ol­du­ğu­nu, dep­re­min neden bir fe­la­ke­te, afete dö­nüş­tü­ğü­nü öğ­ren­dik. İzmir’in sa­de­ce dep­re­me değil doğa kö­ken­li diğer afet­le­re de di­renç­li hale ge­le­bil­me­si için ya­pı­lan bu ça­lış­ma çok kıy­met­li. Ön­ce­lik­le akıl ve bi­lim­le yola çık­tık. Yine akıl ve bi­lim­le yo­lu­mu­za devam edi­yo­ruz” diye ko­nuş­tu.

“Tür­ki­ye’nin ge­ne­lin­de ar­tı­rıl­ma­lı”
Ça­nak­ka­le On­se­kiz Mart Üni­ver­si­te­si Öğ­re­tim Üyesi Je­ofi­zik Mü­hen­di­si Prof. Dr. Aydın Bü­yük­sa­raç da Bor­no­va’da zemin ko­şul­la­rı­nın ol­duk­ça kötü ol­du­ğu­nu be­lir­te­rek, “Tür­ki­ye’de dep­rem yö­net­me­lik­le­ri ol­duk­ça ge­liş­miş. Fakat bu yö­net­me­lik­le­rin ta­ma­mı şeh­rin ya da yer­le­şim yer­le­ri­nin ilk 30 met­re­si­ni ta­nım­lı­yor. Oysa havza bazlı yer­le­şim­ler­de daha de­ri­ne doğru inil­me­si ge­re­ki­yor. Bu ça­lış­ma­nın te­me­li veya en önem­li özel­li­ği hav­za­nın bir bütün ola­rak ele alın­ma­sı­na da­ya­nı­yor. 200 met­re­ka­re­lik alan­lar içe­ri­sin­de yoğun, sis­mik, mik­rog­ra­vi­te öl­çüm­le­ri ya­pı­lı­yor. Her bi­rin­de son­daj ya­pı­lı­yor. Böy­le­ce hav­za­yı bir bütün ola­rak ele alıp mo­del­le­me­si­ni ger­çek­leş­ti­re­ce­ğiz. Çünkü dep­rem derin kö­ken­li bir et­ki­dir ve ilk 30 met­re­den, özel­lik­le gev­şek ze­min­ler­de elde edi­len so­nuç­lar, hav­za­yı tem­sil etmez. Bu tür ça­lış­ma­la­rın Tür­ki­ye’nin ge­ne­lin­de ar­tı­rıl­ma­sı ge­re­ki­yor. Örnek ola­cak ni­te­lik­te bir ça­lış­ma. Muh­te­me­len bun­dan son­ra­ki yö­net­me­lik­le­re de havza bazlı ça­lış­ma­lar şek­lin­de yan­sı­ya­cak. İzmir’in bu ko­nu­da ön­cü­lük yap­ma­sı son de­re­ce önem­li” dedi.

Kent mer­ke­zi 4 etap ha­lin­de bi­ti­ri­lecek
Zemin araş­tır­ma­sı kap­sa­mın­da Bor­no­va’da şu ana kadar 10 je­otek­nik amaç­lı derin son­daj ku­yu­su açıl­dı. 7 ayrı böl­ge­de daha ben­ze­ri amaç­lı son­daj ku­yu­su açıl­ma­sı plan­la­nı­yor. Ça­lış­ma­lar ta­mam­lan­dı­ğın­da il­çe­de­ki her türlü afet teh­li­ke ve riski göz önüne alı­na­rak yer­le­şi­me uy­gun­lu­ğu de­ğer­len­di­ri­lecek.
Proje kap­sa­mın­da Bor­no­va Ba­se­ni ola­rak ta­rif­le­nen Bay­rak­lı, Bor­no­va ve Konak sı­nır­la­rı içe­ri­sin­de top­lam 12 bin hek­tar­lık alan­da mik­ro­böl­ge­le­me etüt ça­lış­ma­sı ta­mam­la­na­cak. Kent mer­ke­zi 4 etap ha­lin­de bi­ti­ri­lecek. Bor­no­va Ba­se­ni­nin ar­dın­dan Kar­şı­ya­ka-Çiğ­li, Bal­ço­va-Nar­lı­de­re-Gü­zel­bah­çe ve Ka­ra­bağ­lar-Bu­ca–Ga­zi­emir’de mik­ro­böl­ge­le­me etüt­le­rin ya­pıl­ma­sı plan­la­nı­yor.