Tarımda İhracatın Yıldız Ürünleri

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, en fazla ihracat yapılan, tarımda ihracatın yıldız ürünleri olan 31 tarımsal ürünün, Türkiye’ye 10 yılda 48,5 milyar dolar döviz kazandırdığını bildirdi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye’nin geleneksel tarım ürünlerinin ihracatla ülke ekonomisine katkı yapmaya devam ettiğini belirtti. Şemsi Bayraktar, 100-150 yıldır Türkiye’nin önemli ihraç ürünlerinden olan fındık, üzüm, tütün, kayısı, incir gibi ürünlere son 20-30 yıldır domates, limon, yumurta, mercimek, portakal, mandalina gibi ürünlerin de dahil olduğunu vurguladı.

Fındık ihracatı 10 yılda 10,3 milyar doları geçti

2006-2015 dönemini kapsayan 10 yıllık rakamlara bakıldığında, tarım ürünlerinde ihracata en büyük katkının 10 milyar 327,1 milyon dolarla fındıktan, 5 milyar 878,7 milyon dolarla üzümden sağlandığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti: “10 yıllık ihracat tütünde 4 milyar 387,8 milyon, domateste 3 milyar 759,5 milyon, kayısıda 3 milyar 484,9 milyon, limonda 2 milyar 639,1 milyon, incirde 2 milyar 152,1 milyon, yumurtada 1 milyar 912 milyon, mercimekte 1 milyar 761,7 milyon, portakalda 1 milyar 604,6 milyon, mandalinada 1 milyar 405,5 milyon, kirazda 1 milyar 373,8 milyon, zeytinde 1 milyar 242,9 milyon doları buldu.

Bu dönemde 943 milyon dolarlık pamuk, 707,8 milyon dolarlık biber, 607,7 milyon dolarlık tavuk eti, 530,8 milyon dolarlık haşhaş tohumu,523,8 milyon dolarlık hıyar, 473,2 milyon dolarlık nohut, 419,8 milyon dolarlık buğday, 321,2 milyon dolarlık ceviz, 289,2 milyon dolarlık elma, 257,3 milyon dolarlık Antep fıstığı, 240,1 milyon dolarlık soğan, 231,3 milyon dolarlık ayçiçeği, 220,4 milyon dolarlık çilek, 209,5 milyon dolarlık şeftali, 206,3 milyon dolarlık kabak,178,6 milyon dolarlık mısır, 134 milyon dolarlık patates ve 122,5 milyon dolarlık kestane ihracatı yapıldı. 31 üründe 10 yıllık dönemdeki ihracat 48 milyar 546,2 milyon dolara ulaştı.”

“Tarımda gelişmiş ülkeler ürüne katma değer katarak ihraç ediyor”

Bu ihracat rakamların ham ürün ihracat rakamları olduğunu, bunların işlenip, gıda ürünü haline getirilip ihraç edildiğinde çok daha büyük kazançlar sağlayabildiği bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti: “Tarımda gelişmiş ülkeler, ürettikleri tarımsal ürünleri en iyi şekilde değerlendiriyor. Ham ürün satma yerine işlenmiş ihracata ağırlık veriyor. Ürüne katma değer katarak ihracattan çok daha büyük gelir elde ediyorlar.

2015 yılında Fransa 15,3 milyar dolarlık tarım ürünü, 49,8 milyar dolarlık gıda, Hollanda 17,8 milyar dolarlık tarım ürünü, 46,9 milyar dolarlık gıda, Almanya 12 milyar dolarlık tarım ürünü, 49,8 milyar dolarlık gıda, Çin 22,7 milyar dolarlık tarım ürünü, 36,2 milyar dolarlık gıda, İspanya, 18,6 milyar dolarlık tarım ürünü, 24,3 milyar dolarlık gıda, İtalya 6,3 milyar dolarlık tarım ürünü, 31,1 milyar dolarlık gıda ihraç etti.

ABD’nin 50,4 milyar dolarlık tarım ürünü, 57,8 milyar dolarlık gıda, Brezilya’nın 29 milyar dolarlık tarım ürünü, 28,3 milyar dolarlık gıda, Kanada’nın 23,8 milyar dolarlık tarım ürünü, 19,4 milyar dolarlık gıda ihracatı bulunuyor.

Türkiye 2015 yılında 10,78 milyar dolar gıda ihracatı yaparken 6,1 milyar dolarlık tarım ürünü ihraç etti.”

-“Tarım ve gıda ihracatında gıdanın payı artmalı”-

İtalya’da toplam gıda ve tarım ihracatının yüzde 83,2’sini, Almanya’da yüzde 80,6’sını, Fransa’da yüzde 76,5’ini, Hollanda’da yüzde 72,5’ini gıda ürünleri oluşturduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti: “Bu oran ABD’de yüzde 53,4’e iniyor, Kanada’da yüzde 44,9’a, Brezilya’da yüzde 49,4 ile yüzde 50’nin altına düşüyor. ABD, Kanada ve Brezilya çok büyük ham tarım ürünü ihracatçısı ülkeler. Türkiye’de bu oran yüzde 63,8’de kalıyor. Türkiye’nin de artık tarımda işlenmiş ürün ihracatına daha fazla ağırlık vermelidir. Kırsalda tarım ile gıda sanayinin entegrasyonunu tam olarak sağlaması gerekiyor. Birçok ürün, artık işlenerek büyük katma değerler yaratılabiliyor. Patatesi cips, elmayı kurutulmuş hale dönüştürdüğünüzde katma değerini 4-5 kat artırıyorsunuz. Bir diğer ifadeyle aynı miktarda üründen 4-5 kat gelir elde ediyorsunuz. Hem tarım ürünleri ihracatımızı artırmamız hem de tarım ürünlerini işleyerek gıda ürünü haline getirip, gıdanın toplam tarım ve gıda ihracatındaki payını yükseltmemiz gerekiyor.”

“Türkiye’nin çok sayıda üründe ihracat, uzmanlaşma imkanı var”

Ürün çeşitliliği açısından müstesna bir ülke olan ve ancak kıta devletlerle karşılaştırılabilen Türkiye’nin, 7 üründe dünya birincisi, 6 üründe dünya ikincisi, 8 üründe dünya üçüncüsü konumunda bulunduğunu belirten Bayraktar, “ülkemiz, fındık, kayısı, incir, kiraz, vişne, ayva ve haşhaş tohumunda dünya birincisi, karpuz, kavun, çilek, pırasa, bal ve fiğde dünya ikincisi, mercimek, elma, salatalık, yeşil biber, yeşil fasulye, kestane, Antep fıstığı ve koyun sütünde dünya üçüncüsüdür. 55 üründe ilk 10’da yer alıyoruz. Çok sayıda üründe ihracat yapma, uzmanlaşma imkanımız var. Bunu en iyi şekilde değerlendirmek gerekir” dedi.

“Üretim sürecinin tamamını planlı bir şekilde götürmemiz zorunludur”

Türkiye’nin tarımdan çok daha büyük gelirler elde edebileceğini belirten Bayraktar, “2015 yılında tarım ve gıda ihracatı, ABD’de 108,2, Fransa’da 65,1, Konya kadar toprağı, 16 milyon nüfusu olan Hollanda’da 64,7, Almanya’da 61,8, Çin’de 58,9, Brezilya’da 57,3, Kanada’da 43,2, İspanya’da 42,9, İtalya’da 37,4 milyar dolar oldu. Bizde 16,88 milyar dolarda kaldı. Bu potansiyelle Türkiye, 40 milyar dolarlık gıda ve tarım ihracatını rahatlıkla yakalayabilir. Yeter ki tarımda üretim sürecinin tamamını planlı bir şekilde götürelim, rekabet üstünlüğü elde edelim, pazara yönelik üretim yapalım, kalite ve standardizasyonu sağlayalım” dedi.

Bayraktar, Türkiye’nin, tarımda öncelikle yapısal sorunlarını çözmesi, teknolojiyi yakalaması gerektiğini, bunu yapması halinde tarımın Türkiye’ye büyük fırsatlar sunacağını belirtti. 

İhracatta önemli tarımsal ürünler ve son 10 yıllık dönemde yapılan ihracat şöyle: